‘We hebben ons huiswerk gedaan’, aldus Benima. Hij refereert hiermee aan het afgelopen april gepubliceerde onderzoek van PWC in opdracht van netbeheerders Liander, Stedin, Enexis en TenneT. Dat concludeert dat er tot 2050 voor 102 miljard euro moet worden geïnvesteerd in de gas- en stroomnetten om de energietransitie te faciliteren. Dat is niet alleen veel geld, het werpt ook vragen op ten aanzien van de houdbaarheid van het huidige financieringssysteem.

Risicoprofiel
In feite is de operatie van netbeheerders gebaseerd op voorfinanciering. Ze investeren vanuit eigen vermogen en geleend geld, en verdienen dat terug middels aansluitings- en netbeheertarieven. De creditrating van de Nederlandse netwerkbedrijven is goed. Maar hoe minder eigen vermogen ze hebben en hoe meer geld ze lenen, hoe groter het risicoprofiel. Dat kan leiden tot hogere rentes. Zo kan een negatieve spiraal ontstaan waardoor de kosten oplopen en de energietransitie voor Nederland onnodig duurder wordt.

Investeringen verdubbelen

Benima: ‘Dat moeten we te allen tijde voorkomen. Daarnaast is het de vraag in welke mate we de stijgende kosten kunnen en willen afwentelen op de eindgebruikers. Ten opzichte van de afgelopen 10 jaar zullen de jaarlijkse investeringen in het elektriciteitsnetwerk verdubbelen, onder andere door de aanleg van hoogspanningsverbindingen, ondergrondse kabels en transformatorstations. Dat kan, op wat langere termijn en afhankelijk van wat de rente gaat doen, resulteren in 50 procent duurdere aansluitingen voor elektriciteit. Hoe ga je daarmee om? Het is niet aan netbeheerders om dat te bepalen.’

Urgente zaak
Volgens Benima is het huidige investeringsmodel van netwerkbedrijven waarbij de kosten voor de baten uitgaan onhoudbaar. Daarvoor is de opgave voor de toekomst te groot. Er is fundamentele verandering nodig om het complexe financieringsvraagstuk dat voorligt op te lossen. ‘Dat is een gezamenlijk probleem en een urgente zaak. Iedereen moet een bijdrage leveren. Dat geldt in de eerste plaats voor de netbeheerders zelf. Die moeten efficiëntieslagen maken en hebben daarvoor al grote programma’s van honderden miljoenen euro draaien. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) die de methodiek voor kostenverdeling en de hoogte van de netbeheerderstarieven vaststelt, speelt ook een rol. Maar ook de aandeelhouders - de gemeenten, provincies en in het geval van TenneT, de staat. Zij hebben de afgelopen tijd al voor miljarden extra eigen vermogen ingebracht of aangekondigd. De opgaaf is echter dermate groot dat er nog meer nodig is.’

Harde noten
De uitkomsten van het rapport van PWC zijn opgenomen in het interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) Financiering Energietransitie.  Via die route zal het zijn weg vinden naar de formatietafel, waar het beleid van het komende kabinet wordt vormgegeven. Dat er daarbij harde politieke noten moeten worden gekraakt ten aanzien van de financiering van het uitbreiden en verzwaren van de energienetten, is duidelijk.

Bron: solarmagazine
Foto: Stedin